Заражение вирусными гепатитами происходит различными способами.

Вирусы гепатиты А и Е передаются преимущественно через загрязненную воду, пищевые продукты и грязные руки. Передача вирусов гепатита В, С и D осуществляется через кровь (при инъекционном введении наркотических средств, использовании нестерильного инструментария при нанесении татуировок, пирсинге, проведении косметических, маникюрных, педикюрных и других процедур, связанных с нарушением целостности кожи и слизистых оболочек), а также от инфицированной матери ребенку во время родов и при незащищенном половом контакте. Наибольший риск инфицирования вирусами гепатита В, С и D связан с потреблением наркотических средств инъекционным путем.

Распространению заболевания способствует то, что в подавляющем большинстве случаев оно протекает скрыто и бессимптомно. Без лечения хронический вирусный гепатит часто приводит к развитию цирроза или рака печени. Однако многие инфицированные даже не подозревают о своей болезни и не только не лечатся сами, но и неосознанно могут стать источником вируса для других людей. Наш организм защищен иммунитетом, который запрограммирован на определение и устранение патогенных клеток. Чем более выражен иммунный барьер, тем больший объем клеток он сможет преодолеть за короткое время. А соответственно в процессе борьбы с вирусом нарушения работы печени будут проявляться сильнее. Таким образом, протекает острый гепатит.

Но если иммунный ответ имеет адекватную стадию, тогда организм человека способен сам уничтожить возбудителя, что приводит к полному выздоровлению. Это обычное явление, когда протекает гепатит Е, А, а также в большинстве случаев заражения вирусом В.

Когда иммунная система не в силах уничтожить первичные появления клеток гепатита, вирус «поселяется» в печени и заболевание приобретает хронический характер. Это тяжелая стадия, которая распространена при поражении гепатитом С, а в некоторых случаях и вирусом В.

Профилактика вирусных гепатитов

Для всех типов инфекции гепатита существует ряд правил, соблюдение которых поможет избежать попадания патогенных клеток в организм. Рассмотрим их детальнее.

1. Главный фактор риска – некипяченая вода. Ее нельзя пить, не рекомендовано мыть в ней овощи и фрукты без последующей термической обработки. Залог здоровья и защиты от гепатита А – чистая вода, которая подвергалась нагреванию в 100°C.
2. Общее правило безопасности – избегание контактов с биологическими жидкостями чужих людей. Чтобы уберечь себя от заражения гепатитом С и В, в первую очередь нужно соблюдать осторожность при попадании чужой крови на открытые ранки, слизистую оболочку и пр. В микроскопических дозах кровь может быть на бритвах, ножницах, зубных щетках и прочих предметах гигиены. Поэтому не стоит использовать их совместно с кем-то.
3. Меры для профилактики заражения обязаны принимать во всех медицинских учреждениях. Но в случаях, если вы делали эндоскопию или же вы посещали стоматолога лет 10 назад, нужно провериться. Поскольку в то время борьба с вирусными гепатитами не была организована на столь высоком уровне и небольшой риск существует по сегодняшний день.
4. Никогда не используйте повторно шприцы и иглы, а также соблюдайте стерильность состояния инструментов, которыми вы собираетесь наносить татуировку или делать пирсинг. Помните – гепатит очень долго живет в открытом пространстве. В отличие от вируса СПИДа, он может сохраняться до нескольких недель на любых поверхностях.
5. В основном гепатит В передается путем полового контакта, но таким методом возможно и попадание вируса С. Поэтому принимайте максимальные меры предохранения при интимных связях любой формы.
6. Вирусная инфекция передается также от матери к ребенку при родах, в период беременности или лактации. Можно избежать инфицирования малыша при должной медицинской бдительности, соблюдении приема определенных препаратов и норм гигиены. Но лучше всего провести вакцинацию, поскольку пути заражения могут оставаться неизвестными.

Это общие нормы и правила, которые помогут собрать воедино основные факторы и риски заражения. Но стоит также рассмотреть отдельно меры профилактики каждого вирусного типа, чтобы иметь полную картину действий по предостережению.

Профилактика гепатита А и Е

Эти гепатиты заражают клетки печени, попадая в организм с некачественной водой, немытыми овощами, руками, а также при близком контакте с больными.

Для гепатита А период инкубационной адаптации составляет 21-28 дней, после чего наступает продромальная стадия, когда повышается температура, появляется рвота, кашель, изменение цвета кожи. На этом этапе нужно незамедлительно обратиться к врачу, если это не было сделано ранее.

Неспецифическая профилактика:

• тщательно мыть руки после посещения улицы и туалета;
• избегать употребления воды из сомнительных водоемов;
• обдавать кипятком овощи и фрукты перед их употреблением;
• поддерживать чистоту в помещениях.

 

Гепатиты  В,С и Д

Это более серьезные заболевания, особенность болезни – скрытое и длительное развитие, а затем возможность перехода в цирроз печени. Срок инкубации может длиться до 120 дней. А первые стадии заболевания обычно протекают малозаметно – появляется тошнота, боли в правом подреберье, тяжесть в желудке, пропадает аппетит и болят суставы.

Чтобы избежать попадания вируса необходимо:

• предохраняться при половом контакте презервативом;
• избегать употребления наркотических средств и случайных интимных связей;
• не использовать чужие маникюрные наборы, пинцеты, ножницы или бритвы.

Наиболее эффективным способом профилактики гепатитов является вакцинация!

 В настоящее   проводится только против гепатитов А и В.

Иммунизация населения против гепатита В проводится в рамках национального календаря профилактических прививок. Прививки против этой инфекции проводятся бесплатно детям и взрослым в возрасте до 55 лет не привитым ранее против этой инфекции.

Иммунизация против гепатита А проводится лицам из групп высокого риска заражения в рамках календаря профилактических прививок по эпидемическим показаниям.

Вирустық гепатиттің алдын алу

Вирустық гепатиттер-бұл ішкі ағзаларға, атап айтқанда адамның бауырына әсер ететін жұқпалы аурулар. Симптомдар мен берілу әдістеріндегі айтарлықтай айырмашылықтарға қарамастан, барлық вирустар қабыну әсеріне ие және денсаулық жағдайына теріс әсер етеді. Қазіргі уақытта гепатиттің ең көп таралған бес вирусы бар, олардың әрқайсысы адамға қауіп төндіреді: А, В, С, D және Е.

Вирустық гепатиттермен инфекция әртүрлі жолдармен жүреді.

А және Е гепатиті вирустары негізінен ластанған су, тамақ өнімдері және лас қолдар арқылы таралады. В, С және D гепатиті вирустарының берілуі қан арқылы (есірткі инъекциясымен, татуировка жасау, пирсинг жасау, косметикалық, маникюрлік, педикюрлік және тері мен шырышты қабаттардың тұтастығының бұзылуына байланысты басқа да процедураларды жүргізу кезінде стерильді емес құралдарды қолдану арқылы), сондай-ақ босану кезінде және қорғалмаған жыныстық қатынас кезінде жұқтырған анадан балаға беріледі байланыс. В, С және D гепатиті вирустарымен жұқтыру қаупі есірткіні инъекциялық жолмен тұтынумен байланысты.

Аурудың таралуына көптеген жағдайларда ол жасырын және асимптоматикалық болып табылады. Емделмеген созылмалы вирустық гепатит көбінесе цирроздың немесе бауыр ісігінің дамуына әкеледі. Алайда, көптеген жұқтырған адамдар өздерінің ауруын білмейді және өздерін емдеп қана қоймайды, сонымен қатар бейсаналық түрде басқа адамдар үшін вирус көзі бола алады. Біздің денеміз патогендік жасушаларды анықтауға және жоюға бағдарламаланған иммунитетпен қорғалған. Иммундық тосқауыл неғұрлым айқын болса, соғұрлым ол қысқа уақыт ішінде жасуша көлемін жеңе алады. Тиісінше, вируспен күресу кезінде бауырдың бұзылуы күшті болады. Осылайша, жедел гепатит жүреді.

Бірақ егер иммундық жауап барабар кезеңге ие болса, онда адам ағзасы патогенді өзі жоя алады, бұл толық қалпына келтіруге әкеледі. Бұл Е, А гепатиті, сондай-ақ В вирусын жұқтырудың көп жағдайлары болған кезде жиі кездеседі.

Иммундық жүйе гепатит жасушаларының алғашқы пайда болуын жоя алмаған кезде, вирус бауырда "орналасады" және ауру созылмалы сипатқа ие болады. Бұл С гепатитімен және кейбір жағдайларда В вирусымен зақымданған кезде жиі кездесетін ауыр кезең.

Вирустық гепатиттің алдын алу

Гепатит инфекциясының барлық түрлері үшін бірқатар ережелер бар, оларды сақтау патогендік жасушалардың ағзаға енуіне жол бермейді. Оларды толығырақ қарастырайық.

1. Негізгі қауіп факторы-қайнатылмаған су. Оны ішуге болмайды, көкөністер мен жемістерді кейіннен термиялық өңдеусіз жуу ұсынылмайды. Денсаулық пен А гепатитінен қорғаудың кілті-100°C температурада қыздырылған таза су.
2. Қауіпсіздіктің жалпы ережесі-бөтен адамдардың дене сұйықтықтарымен байланыста болмау. Өзіңізді С және В гепатитімен инфекциядан қорғау үшін, ең алдымен, біреудің қаны ашық жараларға, шырышты қабыққа және т.б. микроскопиялық дозаларда қан ұстарада, қайшыда, тіс щеткаларында және басқа да гигиеналық заттарда болуы мүмкін. Сондықтан оларды біреумен бірге қолдануға болмайды.
3. Инфекцияның алдын алу шаралары барлық медициналық мекемелерде қабылдануы керек. Бірақ егер сіз эндоскопия жасаған болсаңыз немесе 10 жыл бұрын тіс дәрігеріне барған болсаңыз, оны тексеру керек. Ол кезде вирустық гепатиттермен күресу соншалықты жоғары деңгейде ұйымдастырылмағандықтан және бүгінгі күнге дейін аз қауіп бар.
4. Ешқашан шприцтер мен инелерді қайта қолданбаңыз және татуировка жасайтын немесе пирсинг жасайтын құралдардың күйін зарарсыздандырыңыз. Есіңізде болсын-гепатит ашық кеңістікте өте ұзақ өмір сүреді. ЖҚТБ вирусынан айырмашылығы, ол кез келген беттерде бірнеше аптаға дейін созылуы мүмкін.
5. Негізінен В гепатиті жыныстық қатынас арқылы беріледі, бірақ бұл әдіс С вирусын жұқтыруы мүмкін, сондықтан кез-келген түрдегі интимдік байланыстар үшін максималды қауіпсіздік шараларын қолданыңыз.
6. Вирустық инфекция босану кезінде, жүктілік немесе лактация кезінде анадан балаға да беріледі. Баланың инфекциясын тиісті медициналық қырағылықпен, белгілі бір препараттар мен гигиена ережелерін сақтай отырып болдырмауға болады. Бірақ вакцинация жақсы, өйткені инфекция жолдары белгісіз болып қалуы мүмкін.

Бұл инфекцияның негізгі факторлары мен қауіптерін біріктіруге көмектесетін жалпы ережелер. Бірақ сақтық шараларының толық көрінісі болу үшін әр вирустың алдын-алу шараларын бөлек қарастырған жөн.

А және Е гепатитінің алдын алу

Бұл гепатиттер бауыр жасушаларын жұқтырады, денеге сапасыз сумен, жуылмаған көкөністермен, қолдарымен, сондай-ақ науқастармен тығыз байланыста болады. А гепатиті үшін инкубациялық бейімделу кезеңі 21-28 күнді құрайды, содан кейін температура көтерілгенде, құсу, жөтел, терінің түсі өзгерген кезде продромальды кезең пайда болады. Бұл кезеңде, егер бұл бұрын жасалмаса, дереу дәрігермен кеңесу керек.

Спецификалық емес профилактика:

* көше мен дәретханаға барғаннан кейін қолыңызды мұқият жуыңыз;

* күмәнді су қоймаларынан су ішпеу;

* көкөністер мен жемістерді қолданар алдында оларға қайнаған су құйыңыз;

* үй-жайларды таза ұстаңыз.

В,С және Д гепатиттері

Бұл неғұрлым ауыр аурулар, аурудың ерекшелігі - жасырын және ұзақ даму, содан кейін бауыр циррозына өту мүмкіндігі. Инкубация мерзімі 120 күнге дейін созылуы мүмкін. Аурудың алғашқы кезеңдері әдетте байқалмайды-жүрек айнуы, оң жақ қабырға асты ауырсыну, асқазандағы ауырлық, тәбет жоғалады және буындар ауырады.

Вирусты болдырмау үшін сізге:

* еркүйек мүшеқаппен жыныстық қатынас кезінде қорғану;

* есірткі заттарын және кездейсоқ интимдік байланыстарды қолданудан аулақ болыңыз;

* басқа біреудің тырнақ жинақтарын, пинцеттерін, қайшыларын немесе ұстараларын пайдаланбаңыз.

Гепатиттің алдын алудың ең тиімді әдісі-вакцинация!

Қазіргі уақытта тек А және В гепатиттеріне қарсы жүргізіледі.

Халықты В гепатитіне қарсы иммундау профилактикалық егулердің ұлттық күнтізбесі шеңберінде жүргізіледі. Бұл инфекцияға қарсы вакцинация бұрын осы инфекцияға қарсы егілмеген 55 жасқа дейінгі балалар мен ересектерге тегін беріледі.

А гепатитіне қарсы иммундау эпидемиялық көрсеткіштер бойынша профилактикалық егу күнтізбесі шеңберінде жұқтыру қаупі жоғары топтағы адамдарға жүргізіледі.

УАЦ  м/с ЗОЖ Жаманбаева Ж.Б.